نشست تخصصي سازمان بسيج اساتيد استان هرمزگان با موضوع بررسي مسائل و مشكلات زيست محيطي استان هرمزگان
به گزارش روابط عمومی سازمان بسیج اساتید استان هرمزگان، بسیج اساتید استان هرمزگان در راستای ماموریت حل المسائل ای خود میز گرد و نشست تخصصی را با حضور اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه های استان و رئیس پژوهشکده ملی اقیانوس شناسی در دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس برگزار نمود.
در ابتدای این نشست تخصصی دکتر احسان کامرانی مسئول سازمان بسیج اساتید استان هرمزگان ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای پرواز ۶۵۵ هواپیمای مسافربری ایرباس جمهوری اسلامی ایران در ۱۲تیرماه۱۳۶۷ بر جنایات آمریکا و حقوق بشر دروغین شیطان بزرگ اشاراتی داشت و هدف قرار دادن هواپیمای مسافربری را کاری غیر انسانی و خارج قواعد و عرف بین المللی محکوم نمود.
دکتر کامرانی گفت: به فرموده مقام معظم رهبری دوران بزن و در رو تمام شده است و اگر کشوری بخواهد به حریم ایران تجاوز کند پاسخ جمهوری اسلامی ایران محکم و کوبنده خواهد بود و دنیا دید که فرزندان برومند و جان بركت این انقلاب در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چطور پیشرفته ترین پهباد و هواپیمای جاسوسی آمریکا را منهدم و هیمنه پوشالی شیطان بزرگ را در هم شکست.
مسئول سازمان بسیج اساتید استان هرمزگان گفت: در راستای رسالت و ماموریت حل المسائلی بسیج اساتید نشست های تخصصی و کارگروه های ویژه ذیل اندیشکده های بسیج اساتید هرمزگان را شروع کرده ام، امروز که در خدمت شما اساتید هستیم این چهارمین میزگرد و نشست تخصصی در یکماه اخیر است که با موضوع محیط‌زیست ذیل اندیشکده محیط زیست، منابع طبیعی، آب و کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس برگزار می گردد.
ایشان ضمن اشاره به اهمیت ویژه و بالای مساله محیط زیست تاکید نمود:اگر توسعه در استان هرمزگان داشته باشیم ولی این توسعه با نگاه پیوست زیست‌محیطی واقعی نباشد، جز خسارات جبران ناپذیر هیچ چیز دیگری عاید مردم نخواهد شد. اگر توسعه یک پیوست زیست محیطی نداشته باشد اصلا نمی توان آن را توسعه متوازن و پایداری دانست.
پروفسور کامرانی گفت: ما در کار گروه‌های تخصصی که هم اساتید و اعضای هیات علمی و هم مسئولین و متولیان مرتبط استانی حضور دارند دو موضوع را بررسی می کنیم؛ یک بررسی وضعیت موجود بنا به دستور کار کارگروه و موضوع مشخص شده، و دو احصای راهکار و راه حل های برون رفت از مسائل و مشکلات.
دکتر حمزه ای رئیس پژوهشکده ملی اقیانوس شناسی هرمزگان در این نشست ضمن تشکر از سازمان بسیج اساتید استان هرمزگان در خصوص ورود به مسائل و مشکلات استان و به خصوص مسئله محیط زیست، اظهار داشت: مسائل زیست محیطی در استان هرمزگان خیلی متنوع و زیاد است و پرداختن به همه مسائل در یک جلسه مقدور نیست. لازم است که در خصوص تک تک مسائل محیط زیست به صورت تخصصی و مجزا جلسات هم اندیشی داشته باشیم و نتایج این کارگروه ها به مسئولین متولی امر ارائه و به اطلاع عموم رسانده شود.
دكتر حمزه اي گفت: در حوزه محیط‌زیست،کشور به دلیل نیازهایی که در بحث صنایع، توسعه، رشد و پیشرفت احساس می کرد مسائل را برنامه ریزی و پیش برده است اما متاسفانه به مسائل زیست محیطی و پیوست زیست محیطی در اين خصوص کمتر پرداخته شده است. به عنوان مثال، کارخانه احداث شده، توسعه فیزیکی در دریا اتفاق افتاده است، اسکله احداث شده و پیش روی در حوزه دریا اتفاق افتاده است برای اینکه بخشی از مشکلات شهری، صنعتی یا اشتغال کشور را حل کند، اما از آن طرف، مسائل زیست محیطی آن جور که بايد مد نظر قرار نگرفته است.
دکتر حمزه ای گفت: یکی از بخش هاي بسیار مهم در خصوص محیط زیست، ساحل و دریا است. كه در بخش ساحل و دریا ما مسائلي از اين قبيل داريم؛ آبزی پروری، صید بی‌رویه، پیشروی در ساحل، سازه های کنار ساحل و درون دریا، مسائل مربوط به پسماند کشتی ها، ورود فاضلاب شهری و صنایع به دريا. در بحث آب شیرین کن ها هم مشکلات عدیده‌ای رخ می‌دهد. در بحث گرمایشی جهان ما به نحوی در آینده دخیل خواهیم بود. آلودگی خاک، آب و هوا در آینده مشکل زا خواهد بود.
حمزه اي بيان كرد: در حوزه صنایع استان توسعه‌ای که اتفاق می افتد به لحاظ زیست محیطی، پیوست زیست محیطی را به صورت واقعی رعایت نمی کنند. در حوزه صنایع ما چند مشکل اساسی مرتبط با محیط زیست داریم؛یک جانمایی و مکان یابی صنايع؛ بسیاری از صنایع که در استان مکان یابی می شود با نگاه دسترسي آسان به امكانات و تاسیسات زیربنایی مثل برق و آب و جاده و مسیرهای ریلی و هواپیما است و شاخص هاي غیر از شاخص زیست محیطی براي صاحبان صنايع در الويت است. ما هشدارهای لازم را از قبل داده ايم مخصوصاً آنهایی که کنار ساحل است. تراکم صنایع در غرب استان یا بندرعباس باعث شده که عملاً مناطقی که همجوار با این مناطق هستند درگير مشكلات زيست محيطي شوند. یکی از مشکلات اساسي بحث تبادل آب در غرب بندرعباس و استان است، چون در غرب بندرعباس تا نزدیکی بندر لنگه "تنگه خوران " تبادل آب، یک تبادل آب خیلی محدودی است؛ بنابراین قرار دادن صنایع در جایی که تبادل آب کم، امواج ضعیف و جابجایی جریان‌های آب کند انجام می‌شود عملاً می شود گفت؛ به نوعی محیط زیست دچار مشكلات اساسي ميگردد. این مناطق، اکوسیستم حساس زیست محیطی، مثل جنگل حرا را با مشکل مواجه می كند.
ايشان گفت: مسئله بعدی، مسئله آب شیرین کن ها است پسابی که آب شیرین کن ها تولید می کنند و افزايش دماي آب در غرب به دليل استفاده از آب شرين كن هاي حرارتي و موادي که برای شستن فیلتر ها استفاده می شود؛ همه اینها در آینده ایجاد مشکل خواهندكرد.
رياست پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي بيان داشت: ما در خصوص مسأله فاضلاب در بندرعباس، انواعي از فاضلاب داريم؛ فاضلاب خانگی تصفیه شده، فاضلاب خانگی تصفیه نشده رواناب سطحی، فاضلاب صنعتی و فاضلاب بیمارستان كه بخشی اعظمي از اینها متاسفانه وارد دریا می شود جز موردي كه در خصوص فاضلاب بیمارستان بيان كردند وارد دريا نمي
شود.
ما اگر استانداردهای بین المللی را هم در بحث فاضلاب ها یا موادی که وارد دریا می کنیم رعایت کنیم به این علت که در محیط بسته دریايي با عمق كم و جریانات ضعیف آب و امواج واقع شده ايم؛ فکر می کنم استانداردهای جهانی نیازهای منطقه ما نیست . استانداردهای جهانی برای آب های باز دیده شده ما اینجا با آب های بسته ، محدود با عمق کم سر و کار داریم. استانداردهای تعریف شده که در فاصله ۲۰۰ متری از جایی که چشمه فاضلاب یا آلودگی وارد دریا می شود به حد نرمال برسد شاید برای محيط دریایی ما پاسخگو نباشد با ویژگی‌هایی که ذکر شده کما اینکه استانداردها حداقل‌هایی است که ما به مشکل بر نخوریم . استانداردی که برای تخليه فاضلاب کشتی ها در دنیا در نظر گرفته شده ميتوانند در جایی که عمق آن ۲۰۰ متر باشد فاضلاب خود را تخليه کنند، ما در خلیج فارس عمق ۲۰۰ متری نداریم ولی کشتی‌ها دارند فاضلاب خود را تخليه میکنند.
دكتر حمزه اي اظهار داشت: این مشکلات در آینده بیشتر خواهد شد زیرا حجم ورودی فاضلاب به دریا روزانه در حال افزایش است. مصرف آب شهر بندرعباس ۱۴۰۰ لیتر بر ثانیه است اگر تصفیه خانه بندرعباس با حداکثر ظرفیت کار کند و هیچ خرابی نداشته باشد می‌تواند ۶۰۰ ليتر بر ثانیه آب را تصفيه کند مابقی آب ورودی چه می شود؟ در بهترین حالت زیر ۴۰ درصد آب ورودی تصفیه می گردد. بحث های زیادی در خصوص فاضلاب شده منتها هنوز به نتیجه لازم نرسیده است؛ اين یکی از مواردی است که ما باید دنبال کنیم و باید به صورت ملی به آن پرداخته شود زیرا اثرات سوء زیادی برای کشور و استان خواهد داشت. فاضلاب بندرعباس منطقه آلاینده بزرگی در بندرعباس و حوالی آن به وجود آورده است.
لایه قهوه ای رنگ کنار دریا از خور گورسوزان تا شیلات و آن طرف تا سورو یک ماندابی ایجاد كرده که به مرور زمان بزرگتر می‌شود و غلظت مواد آلاینده افزايش مي يابد و این ها از ساحل دور نمی شود مگربصورت جزئی و در زمان جزر و مد. ما یک منطقه دائماً آلوده در ساحل بندرعباس خواهیم داشت که متاسفانه به درد سرمایه گذاری و توریست هم نمی خورد.
در ادامه نشست دكتر احمد همايي عضو هيأت علمي دانشگاه هرمزگان گفت: با توجه به افزايش روزافزون آلاينده‌هايی نظير هيدروکربن های آروماتيک، ترکیبات معدنی نیتروژن دار مانند نیتریت ها و فلزات سنگین در آب دریا و مشکلات زيست محيطی ناشی از انتشار آن‌ها، تجزيه و پاک سازی اين ترکيبات سمی از اهميت بسيار زيادی برخوردار می باشد. روشهای متداول فرایندهای شیمیایی طی دهه‌های گذشته جهت جداسازی و آنالیز آلاينده‌ها، در حد قابل توجهی مورد استفاده قرار گرفته اند که خود دارای اثرات جانبی برای موجودات زنده ساکن در دریاها بودند. در ميان راهكارهاي ارايه شده با نتايج هر چه بهتر و سريعتر، استفاده از آنزیم ها به کمک روشهای زیست فناوری است كه با عنوان پاكسازي زيستي يا تجزيه زيستي می تواند مورد استفاده قرار گيرند. استفاده و کاربرد آنزیم‌ها در تجزیه بیولوژیک و بخش پالایش زیستی یکی از امید بخش‌ترین استراتژی‌ها در حذف آلاینده های است.
همايي در ادامه بيان داشت: در کاتالیز آلاینده‌ها به روش آنزیمی، نسبت به روشهای شیمیایی دارای مزیت‌های زیادی است که در بین آن ها راندمان بالای کاتالیز و اختصاصی بودن آنزیم ها در واکنش تجزيه ترکیبات است. تصفیه آنزیمی حداقل اثرات را روی اکوسیستم دارد و خطر و تهدید ناشی از آلودگی بیولوژیکی را هم ندارند. آنزیم‌ها در رنج گسترده‌ای از pH ، دما، یون های فلزی و حتی در حضور غلظت بالای حلال‌های آلی که مولکول‌های آلاینده محلول هستند، قابلیت فعالیت دارند. امروزه قوانین زیست محیطی مرتبط با مواد زائد خطرناک بر توسعه روش‌ها و استراتژی‌های جدید دوستدار محیط زیست تاکید دارند. چون روش‌ها و تکنیک‌های شیمیایی، گران و در مقیاس اجرایي در بسیاری موارد تکنیک‌های آن‌ها به آسانی قابل کاربرد نیست.
در بین انواع سیستم های آنزیمی قابل کاربرد جهت تصفیه و حذف آلاینده‌های محیط زیست دریایی، سیستم‌های آنزیمی سیتوکروم 450P، لاکاز و آنزیم های تجزیه کننده پلاستیک از جایگاه خاصی برخوردارند. امروزه نام سیتوکروم450p به عنوان نام اصلی خانواده بزرگ هموپروتئین‌ها یعنی پروتئین‌های دارای آهن شناخته شده است و آن‌ها را به صورت مخفف CYP450 یا CYP هم نمایش می‌دهند. این گروه از آنزیم ها با محلول ساختن مواد بالقوه خطرناک و زائد در آب دریا، به راحتی شرایط اکسیداسیون آن‌ها را فراهم می‌نمایند.
افزایش بیشتر، استفاده از آنزیم‌های سیتوکروم p450 در زیست پالایی سبب علاقه بیشتر به تحقیقات روی این سیستم آنزیمی شده است و انتظار است پیشرفت‌های سریعی در بیوتکنولوژی با استفاده از آنزیم‌های سیتوکروم p450 در پیش باشد.
از آنجا که یکی از اهداف اصلی و کلان محیط زیست دریایی حذف فلزات سنگین، آلاینده های آروماتیک و نیتروژن دار است و با توجه به استفاده فراوان از آنزیم های در دنیا به عنوان یک ابزار مناسب برای آلاینده های محیط زیست دریا و از همه مهمتر به عنوان یک جایگزین ارزان و حساس تر برای مواد شیمیایی، تولید آنزیم سیتوکروم 450P از جانداران دریایی به منظور حذف آلودگی های دریایی می تواند یک ضرورت بنیادی باشد.
همچنین آنزیم لاکاز می تواند در سم زدایی از ترکیبات آلاینده آروماتیک- از جمله مشتقات نفتی و تبدیل آن ها به موادی با سمیت کمتر نقش داشته باشد. ترکیبات فنلی که به طور مرتب در نتیجه فعالیت های شهری و صنعتی تولید می شوند می توانند در اثر فعالیت آنزیمهایی مانند لاکازها به طور کامل سمزدایی شده یا به ترکیباتی با سمیت کمتر زیست پالایی شوند.
سالانه میلیون ها تن بطری پلی اتیلن ترفتالات به تولید می رسد که بسیاری از آن ها به عنوان زباله دور ریخته می شود. این محصول پتروشیمی می تواند صدها سال در یک محیط طبیعی ماندگار شود.
آنزیم پتاز (PETase) پلی اتیلن ترفتالات را تجزیه می کند. باكتري تولید کننده این آنزیم، ايدونلا ساكاينسيس نام دارد و از پلاستيك به عنوان منبع اصلي انرژي خود استفاده مي‌كند. آنزیم تجزیه کننده پلی اتیلن ترفتالات، ترکیبات پلی استر را دوباره به مواد اولیه تشکیل دهنده‌اش به منظور بازیافت و تولید پلاستیک مجدد، تبديل مي كند.
در ادامه دکتر حسین پرورش عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس و رئیس کانون بسیج اساتید دانشگاه آزاد بندرعباس ضمن بیان تنوع زیستی استان هرمزگان گفت: ما یکی از پر تنوع ترین اکوسیستم های کشور را در استان هرمزگان داریم؛ اکوسیستم خشکی، اکوسیستم آبی، اکوسیستم کوهستانی و جنگل حرا.
دکتر پرورش بیان داشت: یکی از مسائلی که در شهرستان بندرعباس و استان هرمزگان به درستی مورد توجه واقع نشده است؛ مسئله محیط زیست شهری و فضای سبز است که مردم با آن در ارتباط مستقیم هستند. استان هرمزگان تنوع فضای سبزی ندارد و صنایع هزینه های سنگینی را از نظر زیست محیطی بر استان هرمزگان تحمیل میکنند. و صنایع بسیار ثروتمندی هم هستند و تا الان سودی که برای بسیاری از مردم نداشته، بلکه ضرر و زیان های خطرناکی برای مردم داشته است. سرانه فضای سبز در تهران ۱۶ متر مربع است اما در بندرعباس این آمار به ازای هر نفر ۵متر مربع و آخرین آمار تا ۸متر مکعب هم گفته شده است. بسیاری از خیابان ها با مجوز نهادهای ذیربط تبدیل به مجتمع های تجاری و مسکونی شده و فضای سبزی در بسیاری از نقاط شهر در نظر گرفته نشده است. صنایع باید بخش اعظمی از هزینه های توسعه فضای سبز در بندرعباس و استان را برعهده بگیرند.
ایشان در ادامه افزود: مقام معظم رهبری سال ۹۵سیاست های کلی زیست محیطی را در ۱۵ بند به سران سه قوه ابلاغ کردند منتهی اقدامات لازم در خصوص این ابلاغیه به حد کافی نبوده و به نظر مورد توجه جدی قرار نگرفت؛ پیشنهاد دارم این ابلاغیه و سیاست کلی مقام معظم رهبری در خصوص محیط زیست را در جلسه ای یک بار دیگر مرور کنیم.
دكتر صابر قاسمي عضو هيات علمي دانشگاه آزاد بندرعباس در اين نشست اظهار داشت: یکی از راهکارها در خصوص مسئله فضای سبز که در قانون ماده ای به آن اختصاص داده شده است پرداخت بخشی از هزینه آلایندگی توسط صنایع است. باید برای تحقق این قانون و این مهم از صنایع مطالبه بشود. راهکار دیگر در خصوص مسئله فضای سبز و محیط زیست شهری اختصاص هر منطقه به یکی از صنایع جهت پوشش فضای سبز آن و به نوعی تعیین معین برای هر منطقه از شهر است؛ یعنی هر یک یا دو صنایع معین یک منطقه از شهر جهت پوشش فضای سبز باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس گفت: از مبارزه بیولوژیکی برای کنترل ملخها باید بهره گرفت. پایان نامه ها و کارهای پژوهشی به صورت واقعی مساله محور و در اختیار صنایع و دستگاه ها قرار و عملیاتی گردد.
